Achtergronden

De Aérospatiale Alouette III is een lichte eenmotorige helikopter, oorspronkelijk geproduceerd door de Franse firma Sud-Aviation (later Aérospatiale en nu de Eurocopter Group). Eén van de kenmerken van het toestel is het karakteristieke metalige geluid dat hij tijdens de vlucht produceert. Een ander kenmerk van van de Alouette III is de in de romp overlopende ovaalvormige glazen cockpit. Deze constructie maakt van de Alouette III één van de helikopters met het beste uitzicht.

De Alouette III is voortgekomen uit de Alouette II. Het prototype van de Alouette III was de SE-3160, die in februari 1959 voor het eerst vloog. Vanaf 1969 kwam de verbeterde SA-316B beschikbaar. Deze versie had een sterkere transmissie en een hoger maximum startgewicht, maar had nog steeds dezelfde Turboméca Artouste asturbinemotor met een vermogen van 550 pk, die al in het prototype werd gebruikt. Deze motor behield zijn volledige vermogen tot een vlieghoogte van 5000 meter. In begin zeventiger jaren kwam de SA-319B in productie, die was uitgerust met een andere motor, de Astazou XIV, die minder brandstof verbruikte en een vermogen van 660 pk had. De Alouette III is de succesvolste van de Alouette-helikopterfamilie. De productie van de Alouette III eindigde in 1979, na een totale productie van 1480 stuks; hierbij zijn de bijna 500 onder licentie geproduceerde toesellen in India en Roemenië niet inbegrepen.

Tussen 1964 en 1969 werden 77 helikopters van het type SE-3160 geleverd aan de toenmalige Groep Lichte Vliegtuigen van de Koninklijke Landmacht. Hiervan werden er 27 geassembleerd door de N.V. Lichtwerk in Hoogeveen. Deze helikopters vervingen de verouderde Hiller H-23B’s en werden gelegerd op de Vliegbasis Deelen bij het 300 Squadron en op de Vliegbasis Soesterberg bij het 298 Squadron. Alle Nederlandse Alouettes waren aanvankelijk egaal donkergroen geschilderd, maar vanaf 1982 werd een zwart-bruin camouflageschema ingevoerd.

Vijf van de 77 Alouettes waren eigendom van de Koninklijke Luchtmacht ter vervanging van de gedateerde Alouette II’s die vanaf 1959 werden gebruikt voor Search and Rescue (SAR)-taken. Deze SAR-Alouette III’s kregen opblaasbare drijvers onder de skids en aan de romp en een lier om drenkelingen uit zee te takelen. De groene beschildering werd aangevuld met een reflecterende signaalkleur op de neus, de achterzijde van de romp en de verticale staartvlakken en de letters ‘RESCUE’ in witte letters. De SAR helikopters vanaf de Vliegbasis Leeuwarden en Terschelling, waar ze klaarstonden om eventueel in zee gestorte vliegers op te vissen. Dit gebeurde door de jaren heen geregeld omdat Terschelling vroeger het luchtmacht oefenterrein Jackpot Range (Noordsvaarder) lag en op Vlieland de Cornfield Range (Vliehors).

De Nederlandse Alouettes kregen internationale bekendheid door het demonstratieteam ‘The Grasshoppers’ dat tussen 1973 en 1995 het publiek in binnen- en buitenland charmeerde met een buitengewoon spectaculaire show. Vijf Alouettes werden aanvankelijk wit zwart gestreept geverfd maar later werd het bekende rood wit blauw patroon geintroduceerd.

Nu zijn er nog slechts vier exemplaren over. Een groot deel van de Alouette III helikopters (30 stuks) werd terugverkocht aan Eurocopter in verband met de aankoop van de Cougar. Daarnaast zijn er exemplaren verkocht aan civiele partijen, musea, technische scholen en de luchtmachten van Tsjaad, Malta en Pakistan. De overgebleven toestellen zijn na groot onderhoud in Zwitserland donkerblauw geschilderd en zijn op de SA-316B standaard gebracht. Vergeleken met de SE3160 hebben ze nu een speciaal versterkte transmissie, die een maximum startgewicht van 2200 kg mogelijk maakt. Ook werd de constructie versterkt en beschikken de cockpits over kogelwerend glas. De vier toestellen vormen als de Royal Flight/VIP Flight één van de transportmogelijkheden van het Koninklijk Huis, de ministers en andere hoogwaardigheidsbekleders.