CH-47 Chinook
De Koninklijke Luchtmacht beschikt over elf transporthelikopters van het type CH-47 Chinook. De helikopters kunnen grondtroepen snel verplaatsen, maar zorgen ook voor het vervoer van wapens (bijvoorbeeld mortieren), materieel (bijvoorbeeld lichte terreinvoertuigen), proviand en andere voorraden. De grotere en zwaardere vracht kan onder de romp van de helikopter worden vastgehaakt.
De Chinook wordt (samen met de Cougar) ook ingezet voor brandbestrijding. Beide helikopters kunnen worden voorzien van zogeheten ‘bambi-buckets’. Dit zijn flexibele watercontainers die onder de helikopter worden gehangen. Een Chinook is zo in staat om per keer bijna 10.000 liter water in een brandhaard te storten. Ook kan een watergordijn worden gelegd, zodat uitbreiding van de brand voorkomen wordt.
De Chinooks zijn ingedeeld bij het 298 Squadron en in 2008 van vliegbasis Soesterberg naar Gilze-Rijen verhuisd.
Achtergronden
Begin 1993 tekende Nederland met de Canadese regering een overeenkomst voor de overname van zeven Boeing CH-147 Chinooks, die niet meer werden gebruikt door de Canadese strijdkrachten. De Canadese toestellen stammen uit 1974 en werden door Boeing grondig herbouwd en gemodificeerd. Ze zijn daarbij op de modernere CH-47D-standaard gebracht. Daarnaast werd bij Boeing een bestelling geplaatst voor zes nieuwe toestellen. De gemoderniseerde Chinooks zijn tussen augustus 1995 en februari 1996 door Boeing afgeleverd aan de Koninklijke Luchtmacht. De resterende zes nieuwe Chinooks zijn in 1998 afgeleverd.
Het D-model beschikt naast state-of-the-art communicatieapparatuur en avionica ook over een veel groter hefvermogen. Onder het toestel bevinden zich drie haken die een lading tot een gewicht van 12.700 kg kunnen meevoeren. Dat is twee maal zoveel als de voorgangers van het D-model konden dragen. De CH-47D kan in zijn grote romp 33 volledig bepakte militairen, 13.000 kg lading of (in de evacuatierol) 24 stretchers vervoeren. De Chinooks zijn zeer herkenbaar door de twee grote driebladsrotors die voor- en achteraan de romp op torentjes zijn geplaatst. De twee motoren zijn achterop de romp bevestigd. Het niet-intrekbare landingsgestel bevindt zich onder de vier hoeken van de romp. De romp eindigt aan de achterkant in een laadklep, waardoor in- en uitladen van personeel en materieel snel kan plaatsvinden. Zeven Chinooks zijn uitgerust met een extra reddingslier en voorzieningen om ook, via de laaddeur aan de achterzijde, boven het water te kunnen laden en lossen.
Alle Chinooks beschikken over een ultramoderne ‘glass cockpit’, waardoor de Nederlandse toestellen tot de meest compleet uitgeruste ter wereld behoren. Dit houdt in dat het instrumentenpaneel volledig is gedigitaliseerd. De piloten lezen alle informatie af van zeven digitale beeldschermen in plaats van conventionele klokjes en meters.
Inmiddels zijn er zes Chinooks van de nieuwste CH-47F-variant aangeschaft, waarvan de eerste in 2010 zal worden afgeleverd. Dit is deels om twee verloren gegane Chinooks te vervangen en deels om in de grote behoefte aan zware transporthelikopters tegemoet te komen. Een optie voor nog drie Chinooks is aanwezig om hiermee het totaal op 20 Chinooks te kunnen brengen. Na aflevering van de nieuwe helikopters zullen de huidige elf Chinooks gemodificeerd worden naar de CH-47F standaard.
Operationele Inzet
Nederlandse Chinooks zijn de afgelopen jaren overal ter wereld ingezet. Onder meer ter ondersteuning van de Kosovo Force (KFOR), operatie ‘Allied Harbour’ in Albanië en UNMEE (Eritrea) in 2000 en 2001. In 2002 zijn Chinooks actief geweest voor de SFOR-vredesmacht in Bosnië. Vanaf juli 2003 tot november 2005 waren Chinook helikopters op roulatiebasis gestationeerd op de vliegbasis Tallil in Irak. Het detachement verzorgde in het kader van de SFIR operatie tactisch luchttransport voor de overige Nederlandse militairen van de SFIR-veiligheidsmacht. Van mei 2005 tot juni 2006 zijn er drie Chinooks ingezet ten behoeve van Nederlandse Special Forces van de Operatie Enduring Freedom (OEF) in Zuid Afghanistan.
Sinds mei 2007 zijn er Chinooks actief vanaf Kandahar Airfield in Afghanistan ter ondersteuning van de operatie ISAF. Deze Chinooks maken deel uit van de Air Task Force (ATF) welke binnen Regional Command South naast de Nederlandse TFU-eenheden tevens de coalitiepartners daar waar nodig ondersteunt.
Technische specificaties
Afmetingen : | lengte 15.88 meter hoogte 5.77 meter (draaiende achterste rotor), 4.99 meter (stilstaande achterste rotor) breedte 3.79 meter (zonder rotoren) rotordiameter draaiende rotor 30.18 x 18.29 meter. Rotor zowel voor als achterkant heeft 3 bladen, 218-227 tpm |
Motoren : | twee, type turboshaft Honeywell 55-L-714A Vermogen maximaal continue 3069 KW per motor maximaal incidenteel 2,5 min 3704 KW per motor |
Gewicht : | leeg 11.151 kg, maximaal 24.494 kg |
Snelheid : | maximaal 315 km/uur |
Vliegbereik : | referentie missie 250 km (minimaal vereist), zonder nuttige belasting 324 km |
Fabrikant : | Boeing Defense & Space Group, Helicopter Division, Philadelphia, Pennsylvania (VS) |
Kleur : | egaal bronsgroen |
Brandstof : | maximaal 3822 liter in meerdere brandstoftanks (wanneer het maximum aan brandstof wordt meegenomen kan ca. 10.200 kg lading worden vervoerd) |
Plafond : | 7.000 meter bij 2 motoren, max. vermogen 2.400 meter bij 2 motoren incl. max. gewicht 3.300 meter service ceiling |
Passagiers : | 33 combat ready troops of 12.343 kg (incl. brandstof + crew, combinatie is ook mogelijk) |
Lading : | extern onder de heli kan m.b.v. drie haken ook vracht worden vervoerd. Zowel de voorste als de achterste cargo-hook kan worden belast met max. 9.072 kg. De centrale cargo-hook kan max. 12.700 kg dragen (het totale gewicht zowel intern als extern incl. brandstof mag niet meer zijn 13.343 kg) |
Registraties
Onderstaand volgt een overzicht van alle registratienummers met vervolgens de fabrieksregistratie, type-aanduiding, constructienummer, datum in dienst, datum uit dienst en eventuele opmerkingen. Aanvullingen en/of correcties zijn welkom op dhc@gras-spotters.nl.
registratie | fabrieksreg. | type | c/n | in dienst | uit dienst | opmerking |
D-101 | N2067F | CH-47D | M4101 | 12.05.98 | active | |
D-102 | N2067H | CH-47D | M4102 | 22.07.98 | active | |
D-103 | N2067M | CH-47D | M4103 | 29.07.98 | active | |
D-104 | N2069A | CH-47D | M4104 | 11.09.98 | 31.10.05 | w/o Afghanistan |
D-105 | N2069S | CH-47D | M4105 | 17.09.98 | 27.07.05 | w/o Afghanistan |
D-106 | N7424E | CH-47D | M4106 | 23.12.98 | active | |
D-661 | 147003 | CH-47D | B725/M3661 | 23.08.95 | WFU | 03-2020(?) |
D-662 | 147004 | CH-47D | B726/M3662 | 28.10.95 | active | |
D-663 | 147005 | CH-47D | B728/M3663 | 22.11.95 | active | |
D-664 | 147006 | CH-47D | B729/M3664 | 05.12.95 | active | |
D-665 | 147007 | CH-47D | B731/M3665 | 08.12.95 | active | |
D-666 | 147008 | CH-47D | B732/M3666 | 28.12.95 | active | |
D-667 | 147009 | CH-47D | B796/M3667 | 13.02.96 | active | |
D-890 | N1004W | CH-47F | M8890 | Boeing | ombouw naar MYCAAS II | |
D-891 | N1074E | CH-47F | M8891 | |||
D-892 | N1098X | CH-47F | M8892 | Boeing | ombouw naar MYCAAS II | |
D-893 | N1122R | CH-47F | M8893 | |||
D-894 | N1149Z | CH-47F | M8894 | Boeing | ombouw naar MYCAAS II | |
D-895 | N1154T | CH-47F | M8895 | Boeing | ombouw naar MYCAAS II |